Cri de coeur naar de Nederlandse veehouders: maak ‘Nederlandse veehouderij geheel gmo-vrij’

Blog

door Bertus Buizer (Buizer Advies)      21 februari 2016       update: 13 juni 2018

Op 21 februari 2016 heb ik op Boerderij.nl een cri de coeur (hartenkreet) geschreven, bedoeld voor de Nederlandse veehouders. Het was een reactie op wat een melkveehouder schreef op een eerste reactie van mij op de uitnodigende column van melkveehouder Pieter Schouten ‘Tijd rijp voor sanering melkveehouderij’.

Mijn oproep aan de hele veehouderij: maak ‘Nederlandse veehouderij geheel gmo-vrij’
De Nederlandse veehouderij zou zich veel beter kunnen profileren op de internationale markt. Consumenten worden zich steeds bewuster van de impact van hun consumptie op gezondheid, milieu, biodiversiteit, etc.

In Duitsland, groot exportland van Nederland, dringen supermarkten er tegenwoordig steeds harder op aan, dat koeien waarvan hun zuivelproducten afkomstig zijn geen genetisch gemodificeerd veevoeder meer krijgen. Zuivelcoöperatie Arla, die in ondermeer Duitsland, Zweden en Denemarken haar leden heeft, verwacht dat deze trend zal overwaaien naar andere afzetmarkten en stuurt melkveehouders nu in de richting van gmo-vrij voeder (Bron: Vilt Nieuws, 18 mei 2016).

In Frankrijk wil men dat diervoeders worden geëtiketteerd als de dieren eerder zijn gevoed met genetisch gemodificeerde organismen (GMOs). De Franse Nationale Assemblee (het Franse parlement) heeft daarvoor eind mei 2018 een verordening aangenomen. Het parlement heeft ook een aanvraag aanvaard om in de toekomst voor melk, eieren, vlees en andere producten van dieren die genetisch gemodificeerd diervoeder gekregen hebben, het etiket « nourri aux OGM » (“gevoed met GMOs”) in te voeren (Bron: Vlog, 13 juni 2018).

Om het aantal footprints te verminderen en vooral de verdere ontbossing tegen te gaan, zouden we zelf de nodige eiwitrijke veevoedergewassen kunnen gaan verbouwen (2016 is het Internationale Jaar van de Boon) in plaats van steeds giga hoeveelheden gecertificeerde gmo-soja te importeren, genetisch gemodificeerde soja, die voldoet aan de RTRS-criteria (Round Table on Responsible Soy). Dat scheelt bovendien veel import van stikstof en fosfaat. Vlinderbloemige gewassen halen de stikstof zelf uit de lucht en binden die in de bodem voor opname door het gewas. Dat is heel wat milieuvriendelijker dan de energieslurpende stikstofkunstmeststoffen. Sommige veehouders zoeken om te kunnen voldoen aan de vergroeningseisen (gewasdiversificatie) in het kader van het nieuwe Europees GLB (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid) al naarstig naar een derde gewas, maar dat is dan natuurlijk niet genoeg. Zo’n gewas zou daarnaast ook kunnen worden uitbesteed aan akkerbouwers in de buurt. Die hebben met de lage graanprijzen best wel ruimte. En eigenlijk kunnen zij ook wel wat van hun areaal suikerbieten opofferen. Die leveren behalve een weliswaar redelijk goed financieel saldo (inclusief EU-subsidies) toch eigenlijk alleen maar toegevoegde suikers op. Voor de gezondheid zijn die in principe niet nodig. De wereld telt als ik het goed heb maar liefst 5 miljoen hectare suikerbieten. Het betreft dan ook nog vaak de relatief betere grond! Zonde eigenlijk….

De prijzen van eiwitrijk veevoeder zullen beter worden omdat de import ervan volgens dit concept grotendeels wegvalt. Voor de weerbaarheid van de bodem is een extra gewas ook meer dan welkom. Voer van eigen bodem is bovendien gmo-vrij. Dat is ook weer een mooi verkoop argument erbij. Want de roep om gmo-vrij voedsel is de nieuwe trend. Misschien een leuk binnenkomertje in Rusland bijvoorbeeld, als we kunnen zeggen dat we helemaal gmo-vrij zijn. Als de afzet daar naar toe weer gaat lopen, kunnen we daarmee denk ik meters maken, vooral nu gezien de ban die Rusland heeft afgekondigd op gmo-gewassen en -voedsel. Duitsland en Frankrijk, die tot de belangrijkste afnemers van onze landbouwproducten kunnen worden gerekend, staan ook erg open voor dergelijke geheel gmo-vrije importen. Dit kan natuurlijk alleen slagen als alle veehouderijsectoren mee doen. Best wel ingrijpend dus en eerst wel even pijnlijk ook waarschijnlijk. Maar pijn is er nu ook al in de melkveehouderij, varkenshouderij en pluimveehouderij en die lijkt voorlopig alleen maar erger te worden. Daarom kan voor deze veehouderijsectoren nu weleens de tijd rijp zijn om het roer om te gooien. Enfin, lees mijn verhaal maar eens:“Uitdagingen en kansen voor agrarische sector…”

Beste veehouders, praat u niet teveel met de Nederlandse landbouwvoormannen mee, dat we de veehouderij maar moeten blijven intensiveren omdat we in een dichtbevolkt land leven met een hoge grondprijs? Is dat ook niet de reden dat de Franse boeren vonden dat het zo oorverdovend stil bleef bij de noordelijke veehouders? Voor mij hoeven de veehouders niet de straat op. Maar ik denk dat het wel goed is, dat zij zich nu eens ernstig afvragen of wat de leiders in de sector maar steeds verkondigen wel klopt. Dat we een voorbeeld zijn voor de wereld en dat er dankzij onze intensieve productie meer ruimte is voor natuur elders en voor regenwouden. Is dat niet allemaal list en bedrog? En zou de sector zelf niet eindelijk eens moeten loskomen van het lijdzaam toezien en afwachten wat er van hogerop wordt bedacht en geregeld? In mijn beleving loopt de agrarische sector grote kansen mis. De lage melk- en vleesprijzen treffen de veehouders hard. En melkveehouders die zich netjes aan de grondgebondenheid hebben gehouden, voelen zich bedrogen door bestuurders die in plaats daarvan zijn gaan intensiveren. De lage melkprijzen treffen ook de vele kleine boeren in Azië en Afrika. Ook dat zou ons aan het denken moeten zetten. In plaats daarvan adviseren de topbestuurders ook hen om groter te worden. Zijn deze denkbeelden niet sterk achterhaald en schadelijk voor de sector? De supermarkten blijven ondertussen wel lekker goedkoop inkopen. Is dat wat u wilt?

Lees ook:
Nederlandse boeren m/v zijn toe aan omslag naar perspectiefvolle ecologisch verantwoorde landbouw, juni 2018

Foto credits: Femke van Egmond